CAS Testi Nedir?
CAS testi; yani Cognitive Assessment System, dilimize Bilişsel Değerlendirme Sistemi olarak çevrilmektedir. Testin amacı, çocukların bilişsel işlemlerini değerlendirmek ve hangi işlemlerde ne seviyede olduklarını belirlemektir. Nörolojik bir değerlendirme imkanı da sunduğu için bazı bilişsel fonksiyonlarda zorlanan çocukların hangi alanlarda zorlandığının tespit edilmesi açısından önemli bir veri kaynağı sunmaktadır. Testin en büyük avantajı kültürel etkenlere bağlı olmadan çocukla ilgili bir değerlendirme yapmasıdır.
CAS Testini Kimler Uygular?
İstanbul Üniversitesi tarafından verilen CAS testi uygulayıcı eğitimini tamamlamış tüm psikolog ve psikolojik danışmanlar tarafından uygulanabilmektedir.
CAS’in 4 Ölçeğinin Akademik Alanla İlişkisi
Planlama / Bilginin organize edilmesi ve sunulması
- Bir hikaye konusunun oluşturulması, detaylandırılması ve yazım akışının düzenlemesi
- Bir matematik problemini çözmek üzere konuya odaklanmak, matematiksel kuralları hatırlamak, uygulamak ve değerlendirmek ile ilişkilidir.
Eşzamanlı Bilişsel İşlemler / Gördüğünü yorumlayabilme, ana fikre ulaşabilme
- Bilgiyi transfer edebilme, ayrıntıları ve bütünü görebilme
- Görsel bilgileri akılda tutabilme, yönerge alabilme becerisi
- Şekil çizme ve yazı yazabilme becerisi ile ilişkilidir.
Dikkat / Dikkati dağılmadan dersi dinleyebilme
- Zamanında organize olarak derse hazırlanabilme
- Sabırlı olabilme
- Anlatılan bilgiden önemli olanları ayırt edebilme, gruplayabilme
- Birden fazla verilen yönergeyi rahatlıkla takip edebilme ile ilişkilidir.
Ardıl Bilişsel İşlemler
- Örüntü içeren konular
- Dinleme ve duyduğu konuyu akılda tutabilme
- Birden fazla yönergenin olduğu matematik problemleri
- Yabancı dil öğrenimi ile ilişkilidir.
CAS’ in Uygulama ve Kullanım Alanları
CAS, 5-17 yaş okul çağı çocuklarının bilişsel işlemlerdeki yeterliliğini ve düzeyini belirlemek amacı ile geliştirilmiştir. CAS ayrıca aşağıdaki durumların değerlendirilmesi amacı ile de kullanılmaktadır.
Üstün Zekalı Çocukların Değerlendirilmesi
CAS’in dört ölçeği de üstünlüğün değerlendirilmesi için gerekli olan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesine olanak sağlar. CAS bilişsel işlemlerin geniş kapsamlı bir şekilde ölçümüne olanak sağlar ve geleneksel zeka testleriyle ölçülemeyen bilişsel alanlarda üstün olan bireyleri belirleyebilir. Ölçülen fonksiyonların daha geniş kapsamlı olması nedeniyle geleneksel testlerle belirlenenlere göre daha çeşitli alanlarda üstün olan çocukları belirleyebilir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Değerlendirilmesi
CAS, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu(DEHB) olan çocukların bilişsel işlem özelliklerinin değerlendirilmesi için uygun bir araçtır. Dikkat ve Planlama Ölçekleri bu tanı düşünüldüğündü özellikle önemlidir. Dikkat Ölçeği; bireyin, seçici dikkatte, uygun uyarıcıya yönelmede ve uygun olmayan uyarıcılara ise direnmede ne kadar başarılı olduğunun belirlenmesi konusunda uygulayıcılara olanak sağlar. Planlama Ölçeği; çocukların, bilişsel aktiviteleri organize etmede ve kendilerini programlamadaki düzeylerini belirlemede ne kadar başarılı olduklarının belirlenmesinde uygulayıcılara iyi bir değerlendirme aracı sağlar.
Öğrenme Güçlüğü Olan Çocukların Değerlendirilmesi
CAS, Öğrenme güçlüğünün altında yatan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesi için de uygun bir araçtır. Örneğin, okumadaki şifre çözmeyle ilişkili Ardıl Bilişsel İşlem problemlerinin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlem Puanları okuduğunu anlamayla ilgili olabilir. Aynı şekilde, matematik problemlerinin çözümüyle ilgili Planlama güçlüklerinin belirlenmesinde kullanılabilir.
Başarının Önceden Kestirilmesi
CAS, çocukların akademik başarılarını önceden kestirmeyi hedeflemektedir. Dört PASS ölçeğinin her biri akademik performansın özel alanlarındaki başarı ve başarısızlıklarla ilişkilidir. Tam Ölçek Standart Puanı, temel başarının önceden belirlenmesinde en iyi göstergedir. Dört PASS ölçeğinin her birine ait standart puanlar da akademik performansın özel alanları ile ilişkilidir.
Zihinsel Engelli Olan Çocukların Değerlendirilmesi
Bir çocuğun zihinsel engelli olma ihtimalinin belirlenmesinde CAS iki açıdan kullanışlıdır. Birincisi, çocuğun eğitim yoluyla sonradan öğrendiği bilgilere çok az ihtiyaç duyan bir değerlendirme sağlar. Böylece çocuk bilgi eksikliği nedeniyle testlerde başarısız olmayacak ve doğal performansı puanlara tam olarak yansıyacaktır. İkincisi, birçok farklı bilişsel işlemin değerlendirilebilmesine olanak sağladığı için ayırıcı tanıya yardımcı olabilecektir.
Travmatik Beyin Hasarı Olan Çocukların Değerlendirilmesi
Dört PASS ölçeğinin her biri, travmatik beyin hasarına karşı hassas olan çok çeşitli bilişsel işlemlerin ölçümüne olanak sağlar. Organizasyon, dürtü kontrolü, dikkat, problem çözme ve planlama özellikle travmatik beyin hasarı olan çocuklarda sorun oluşturmaktadır (Savage ve Wollcott, 1994) ve CAS bu bilişsel fonksiyonları kapsamaktadır.
Ciddi Duygusal Bozuklukları Olan Çocukların Değerlendirilmesi
CAS, ciddi duygusal bozuklukları olan çocukların değerlendirilmesinde de yardımcı olabilecek bilgiler sağlar. Bu çocukların davranış kontrolü, diğer kişilerle yaşadıkları sosyal problemleri ve dürtüsellikle ilgili olarak yaşadıkları güçlükleri CAS Planlama ölçeğindeki düşük puanlarla ilişkilendirilebilir.
Planlama Problemleri Olan Çocukların Belirlenmesi
CAS, çocuğun planlama ve organizasyon düzeyini değerlendirmek için sistematik ve yapısal bir yöntem sağlar. (Weyandt ve Willis, 1994). Planlama alt testleri çocuğun etkinlikleri organize etmesine, uygun stratejiler kullanmasına, dürtüselliğine, davranışlarını düzenlemesine ve değerlendirilmesine karşı hassastır.
Referanslar:
https://sem.istanbul.edu.tr/tr/content/cas-cognitive-assessment-system-sertifika-programi/egitimin-tanitimi